BENCHMARKING (KIYASLAMA) NEDİR?

Belki sıkça duyduğumuz ya da sürekli kullandığımız bir yöntem değil. Ama adıyla dikkat çeken bu yöntem farkında olmasak bile yaşantımızın içinde yer edinmiş, hatta çoğu kişinin bir kere bile olsa kullanmış olduğu bir teknik olduğunu düşünüyorum. 🙂

Türkçe karşılığı kıyaslama olan bu yöntem, diğer bir şekilde örnek alma ve örnek edinme gibi de Türkçeleştiriliyor. Daha geniş bir ifade kullanmak gerekirse, bir işletmenin rekabet gücünü arttırmak için, başarıyı elde etmiş olan başka işletmelerin iş yapma tekniklerini incelemesi, kendi uyguladıkları teknikler ile karşılaştırarak kıyaslaması ve bu değerlendirme sonucunda elde ettiği verileri kendi işletmesinde başarıya ulaşma ve iyileştirme sağlamak amacıyla; sürekli, düzenli ve sitemli bir şekilde uygulamaya geçirilmesi olarak tanımlayabiliriz.

Kıyaslamaya neden ihtiyaç duyarız? Hayatınızda da sizden daha başarılı olan kişiler ile kendinizi kıyasladınız mı? Acaba bu konuma nasıl geldi, nasıl bir yol izledi, karşısına çıkan problemleri nasıl çözdü ve nasıl başarılı oldu (v.b) gibi birçok soruyu başkası ile kıyaslama yaparken kullanmaktayız. Aynı soruları işletmeleri kıyaslarken de sorabiliriz. O halde gelişen teknoloji ve rekabet ortamı bu yöntemi kullanmaya bizi mecbur bırakıyor diyebiliriz. Aynı sektör içinde bulunan işletmeler, gerek yurtiçi gerekse yurtdışındaki kendilerine örnek alabilecekleri kuruluşlar ile kıyaslama yaparak eksik veya yanlışlarını fark edip, standart olanı görüp, düzeltmeye gidebilir ve başarıya ulaşabilirler. Standardın ne olduğun bilmez isek kendimizi ölçemeyiz. Müşteri sizi veya ürününüzü neden tercih etmeli. Rakiplerinizden daha üstün ya da farklı olduğunuz için mi? Ölçmediğiniz sürece bireyin üstün ya da farklı olduğunu nasıl anlayabilirsiniz? Bunu ancak kıyaslama yaparak görebiliriz.

Kıyaslama yaparak başarılı olmanın yolunu öğrenip, rekabet gücümüzü artırabileceğimizi söyledik. Ama bu haksız rekabet yapılabileceği anlamına gelmiyor. Kıyaslama tekniği ile hile, ahlaksızlık, yasa dışılık ya da sanayi casusluğu yapılamaz.

Kıyaslama tekniğinin bu şekilde anlaşılmasının nedeni, bir tarafın ürün ya da yöntemi gizlice kopyalayarak ona karşı şöyle ya da böyle avantaj elde edebileceği var sayımından kaynaklanıyor.

Kıyaslama uygulaması iki şirketin işlem ve yöntemlerine ilişkin bilgileri paylaşma konusunda önceden anlaşmış olmalarını içerir. Her iki şirkette bilgi değişiminden bazı kazançlar bekler. Şirketler sahip olduğu bilgiyi vermeme hakkına sahip olmakla birlikte, birbirlerini rakip olarak görmezler. Buna göre kıyaslama uygulaması bir işletmenin, işlemlerinin ya da iç proseslerinin endüstri içindeki ya da dışındaki ‘başarılı’ bir işletme ile karşılaştırılması ya da ölçülmesi sürecidir.

Benchmarking ’de temel kavram; öğrenilen yöntem ve bilgilerin kendilerine uygun hale getirilmesidir. Bu farklılık, sağlıklı benchmarking uygulaması ile Benchmarking adı altında gerçekleştirilen bazı farklı faaliyetler arasındaki ayrım noktasıdır.

Benchmarking ’in amaçlarını kısaca aşağıdaki gibi ifade edebiliriz.