Yalın Üretim’de Başarı ve Başarısızlık

Merhabalar,

Uzun zamandır yazmak istediğim bir konuydu. Yalın üretim alanında çalışma yapan kişilerin de eminim ki muzdarip oldukları bir konu. Yalın Dönüşüm Çalışmalarında Neden Başarısız Oluyoruz? Bunu başarmak için büyük şirket mi olmamız gerekiyor? Tabi ki bu çalışmaları Kobiler de yapabilir ve başarabilir. Sadece bazı önemli noktaların farkında olmak ve emek vermek gerekiyor. Yaptığım iş gereği birçok işletmeyi ziyaret etme, proje yapma fırsatı buldum ve buluyorum. Bu yazımda, doğru sandığımız yanlışlara ve olması gereken önemli noktalara değinmek istiyorum. Yalın çalışmalara başlıyoruz fakat sürdüremiyoruz. Biz istiyoruz fakat olmuyor. Çalışma yapmıştık ama koruyamadık. Biz X firması (Bu X firmaları da genelde çok büyük isim yapmış firmalar oluyor) değiliz dinamiklerimiz çok farklı, bizim ürün çeşitliliğimiz çok. Yalın üretime ihtiyacımız yok zaten para kazanıyoruz gibi birçok cümle ile karşılaştım ve karşılaşıyorum. İşletmelerimizin artık yalınlaşması şart oldu. Artan üretim maliyetleri ile ayakta kalabilmeleri için verimliliklerini artırmak ve maliyetleri düşürmek zorundalar. Kazanılan paranın israflara ödenmemesi için yalın dönüşüm artık bir tercih değil benim gözümde şart. Peki bu çalışmalarda başarılı olmak için nasıl ilerlememiz gerekiyor? Nerde yanlış yapıyoruz? Bu konu hakkında ki düşüncelerimi dile getirmek istiyorum.

Yalın üretim çalışmalarını her firmaya aynı şekilde uygulayamayız. Genellikle bu tip çalışmalarda hasta doktor ilişkisi örneği verilir. Bunu kilo vermek isteyen bir birey içinde düşünebiliriz. Öncelikle gerekli ölçümler yapılır.(Ölçmediğimizi bilemeyiz, bilmediğimizi kontrol edemeyiz ve yönetemeyiz.) Kişiye özel beslenme programları uygulanır ve çoğu zaman süreç uzundur. Hatta beslenme alışkanlığının değişmesi gerekir yoksa verilen kilolar geri alınır. İstenilen kiloya gelince koruma dediğimiz döneme geçilir ki bu nokta oldukça önemlidir. Gelinen noktanın korunması için standartların uygulanıyor olması gerekir. Daha iyisi için çalışmaya devam edilir. Bu da mükemmellik yolculuğudur. Bu söylediklerimi işletmeler içinde geçerlidir.  Her işletmenin dinamikleri farklıdır. Bu nedenle işletmelerde de gerekli ölçümler yapılarak mevcut durumları iyi analiz edilmeli ve uygun olan çalışmalar belirlenerek devreye alınmalıdır.

Yalın Üretim temel kavramları anlatılırken kullanılan bir resim vardır. Yalın Üretim Evi. Bu evin temelinde insana saygı ve standartlar vardır. Standartların olmadığı yerde iyileştirme yapamayız ve insana değer verilmeyen yerde bu iyileştirmeler ileriye taşınamaz.

İşletmeler çalışmaya başlarken çok istekli oluyor fakat bu isteklilik uzun sürmüyor. Hızlı sonuç beklemek, iş yükünü tahmin edememek, karşılaşılacak zorluklar, dirençler vb. şeyleri düşünmeden hesaba katmadan çıkıyoruz belki yola. Bu nedenle çalışmaların ilerleyen aşamalarında pes edişler, umutsuzluklar ortaya çıkıyor. İşletmeyi iyi analiz etmek, çıkabilecek problemleri öngörmek ve bunlara hazır olmak oldukça önem arz ediyor.

Diğer bir sorun ise bu işi yürütecek, sorumluluğunu üstlenecek bir ekibin olmaması veya bir kişi üzerinde kalması ya da ekstra bir iş yükü olarak çalışana verilmesidir. Bu durum ilerleyen zamanlarda problem oluşturmaktadır. En azından organizasyon yapısı veya finans olarak ekip kuracak güce sahip değilsek bile mevcut görevlerin üstüne bir iş olarak verilmemesi, bunun yerine asıl işi yalın üretim çalışmalarına katkı sağlamak olması gerekiyor. Tabi ki bir kişinin sorumluluğuna vermek işi çözmüyor. Bu çalışmalara başlarken şirkette her çalışanın, bu kültürün oturtulması aşamasında görevi olduğu bilincinin verilmesi gerekiyor.

Ve olmazsa olmaz dediğimiz diğer bir nokta; üst yönetimin( firma sahibinin vb.) desteği. Karşılaşılan dirençlere yenik düşmemek için bu işi yürüten kişinin arkasında bir destek olması, takıldığı yerde önünü açacak yöneticilerin olması gerekmektedir. Yalın kültürü oturtmak sancılı bir süreç ve bunun farkında olarak bu yola çıkmak, pes etmeden farkındalık ile ilerlemenizi sağlayacaktır.

Yine bu süreçte karşınıza engel olarak çıkacak kişiler olabileceğini bilip gerektiği durumda bu kişilerden vazgeçilmelidir. Ne olursa olsun büyük bir kararlıkla sadece sistemin kurulmasına odaklanılmalıdır. Vazgeçmeniz gereken bir insan değil belki işletmenizdeki yıllarca kullanılmayan stoklar bile olabilir. Bunlardan vazgeçmemiz gerekecek.

Özetlemem gerekirse;

• Yalın Üretim bir proje değildir! Kültürdür.
• Üst yönetimin desteği ve kararlılığı çok önemlidir.
• Tek bir kişinin yapması gereken iş değildir! İşletmede çalışan herkesin (Güvenliğinden, Aşçısına kadar) sorumluluğudur.
• 3, 4 ayda yapılacak çalışmalar değildir!(Bu tip çalışmalar yalnızca farkındalık oluşturmak içindir.)
• Uzun süre çalışmalar ile belirli bir noktaya gelinir ve bu noktanın korunması, yapılan çalışmaların bir ileriye taşınması yine işletme çalışanlarının elindedir.
• Disiplin aşaması için gelinen nokta sürekli denetlenmeli ve korunmalıdır.

Ve son olarak şunu söylemek istiyorum; yalın danışmanların sihirli bir değneyi yok maalesef. Çaba olmadığı sürece hiçbir iyileşme beklemeyiniz.

‘İyileştirme yapmaya zamanınız mı yok? Genellikle çok meşgul olan ve iyileştirmek için zamanı olmayan yöneticilerle karşılaşıyorum. Onlara diyorum ki, bakın öldüğünüzde ya da firmanız battığında meşgul olmaktan kurtulacaksınız’

Shigeo Shingo